Predstavljen Zbornik radova o CPC: Bogata riznica podataka

(Foto: Novak Abramović)

Zbornik radova “Crnogorska pravoslavna crkva”, priređivača Sretena Zekovića, koji je predstavljen večeras u Narodnoj biblioteci u Podgorici, značajan je doprinos poznavanju istorije i statusa Crnogorske pravoslavne crkve. Publikacija ne iscrpljuje svu problematiku, ali je njena vrijednost i upotrebljivost očita, kao bogata riznica podataka, misli i naučnih opservacija, rekao je prilikom predstavljanja Zbornika Mašo Miljić.

Advokat Nikola Belada ukazao je navažnost usvajanja Zakona o slobodi vjeroispovijesti, dok je Sreten Zeković ukazao na bitne činjenice o kontinuitetu CPC i SPC i paradokse koji se plasiraju u javnosti u vezi sa tim.

“Za CPC je Nacrt zakona o slobodi vjeroispovijesti, u načelu, prihvatljiv, smatramo da je u skladu sa međunarodnim standardima i evropskom praksom i spremni smo da pravnim argumentima to dokažemo. U pojedinostima treba biti precizniji. Važno je kakav će stav dati Venecijanska komisija”, rekao je advokat Nikola Belada.

On je ukazao na manipulacije da se radi o crkvenom pravu, ističući da zapravo nije tako, već da se radi o zakonu koji donosi država. Smatra da bi na Univerzitetu CG trebalo da se izučava predmet, kao dio javnog prava, ne crkvenog, koji se zove crkveno javno parvo.

Belada je pozvao intelektualce, poštovaoce CPC da se uključe u razgovor o rješavanju pitanja CPC i da zajedno približe ljudima kako stoje stvari.

Sreten Zeković apostrofirao je činjenicu da većina vjerskih zajednica pretenduje tradicionalizam, a naročito Srpska pravoslavna crkva, koja osmovjekovno pravo želi da dokaže time što negira crnogorski narod i crkvu.

On je s tim u vezi podsjetio da u Zakonu o crkvama i vjerskim zajednicama Republike Srbije piše da se “ Srpskoj pravoslavnoj crkvi priznaje kontinuitet sa pravnim subjektivitetom stečenim na osnovu Načertanija o duhovnoj vlasti, a koji je donešen na osnovu Hatišerifa o unutrašnjoj politici i crkvenoj samoupravi (autonomiji) pod vrhovnim suverenitetom sultana, a na osnovu njega je (pro)turska Carigradska patrijaršija izdala odobrenje i za crkvenu autonomiju Srbije. Time je SPC dobila status tradicionalne crkve u Srbiji maja 1836, a ista crkva za status tradicionalne crkve u drugoj državi Crnoj Gori navodi kontinuitet od 800 godina. U logici se to zove paradoksalija, jer logička istinitost suda isključuje njegovu činjeničku lažnost”, rekao je Zeković.

Mašo Miljić, naveo je da CPC ima dugu istoriju i hrišćansko nasljeđe. Podsjećajući da se prvi pomen Dukljanske episkopije u pisanim izvorima nalazi iz 343.g. u preslovenskom periodu, ističe da je, pored imperijalnih hrišćanskih centara Rima i Konstantinopolja, postojala i crkva Slovenska.

“Ona se dugo opirala i jednom i drugom. Postojale su i crkve sa tri oltara na prostoru današnje Crne Gore, a sada na području Sutomora ima sačuvanih crkava sa dva oltara.

Crkva je oslonac za državu, a država zaštitnik crkve, iako su zakonski odvojene. Ova knjiga je pregnuće više autora. Značajan je doprinos poznavanju istorije i statusa CPC , ona ne iscrpljuje svu problematiku, ali je njena vrijednost i upotrebljivost očita, kao bogata riznica podataka, misli i naučnih opservacija”, zaključio je Miljić.